ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Αρχικά ο ναός ήταν αφιερωμένος στον άγιο Θεόδωρο και κατά την
Τουρκοκρατία παραχωρήθηκε στην μονή του Σινά, όπου και ονομάστηκε Αγία
Αικατερίνη.
Σήμερα είναι παραμορφωμένος από μια ακαλαίσθητη κλειστή στοά, που
χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα
και περιβάλλει το παλιό κτίριο.
ΆΓΙΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΑΓΚΑΒΑΣ

Η περιοχή που βρίσκεται θεωρούταν ως η πιο
αριστοκρατική κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Χρονολογικά τοποθετείται στον 11ο αι.
Επί Μοροζίνι, το 1687, φαίνεται πως οβίδα κτύπησε την εκκλησία, με αποτέλεσμα
να δημιουργήσει μία μεγάλη τρύπα στο Ιερό Βήμα, πίσω από την Αγία Τράπεζα, στη
θέση που τοποθετείται ο Σταυρός.
Μεγάλη όμως αλλοίωση της εκκλησίας επήλθε μετά
την Απελευθέρωση, το 1838, όταν έγινε επέκταση της εκκλησίας δυτικά και
αντιμετώπιση της υγρασίας. Παλαιός αγιογραφικός διάκοσμος δεν σώζεται. Οι
υπάρχουσες δυτικής τεχνοτροπίας τοιχογραφίες είναι της εποχής του Όθωνα.
Αξιόλογες είναι οι φορητές εικόνες που φυλάσσονται στο Ιερό Βήμα. Το Δωδεκάορτο
του τέμπλου του παρεκκλησίου της Αγίας Παρασκευής είναι κι αυτό του 19ου αι. Η
εκκλησία λέγεται του Ραγκαβά, γιατί κτήτορές της ή ιδιοκτήτες της ήταν προφανώς
μέλη της βυζαντινής οικογένειας Ραγκαβά, που είχε κωνσταντινουπολίτικο και
αθηναϊκό κλάδο. Η παράδοση κάνει μάλιστα λόγο, πως κτήτορας μιας πρώτης
εκκλησίας που ήταν στο ίδιο σημείο, είναι ο Θεοφύλακτος, γιος και
συναυτοκράτορας του Μιχαήλ Α' του Ραγκαβέ (811-813). Στην επισκευή του 1979, σε
κιονίσκο του τρούλου απεκαλύφθη επιγραφή, που έφερε το όνομα του Λουκά Ραγκαβά.
Στην ενορία του Αγίου Νικολάου πιστεύεται ότι κατοικούσαν, πριν πάνε στην
Κωνσταντινούπολη, οι κατόπιν αυτοκράτειρες Ειρήνη και Θεοφανώ, oι Αθηναίες.
Μνημονεύεται, τέλος, πως η πρώτη καμπάνα που
τοποθετήθηκε σε εκκλησία των Αθηνών, μετά την Απελευθέρωση, ήταν εκείνη του
Αγίου Νικολάου του Ραγκαβά. Αυτή πρώτη και μοναδική σήμανε το Πάσχα του
Απριλίου του 1833, και στην παράδοση της Αθήνας στις 24 Μαΐου 1833.
ΆΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ

Στον τρούλο εικονίζεται ο Χριστός Παντοκράτωρ, στην κάμαρα και τους τοίχους του
ιερού βήματος η Ανάληψη ενώ η παράσταση ενός εφίππου στρατιωτικού αγίου σε
μεγάλη κλίμακα καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της κάμαρας της Πρόθεσης και μερικά
τμήματα μεμονωμένων μορφών αγίων έχουν αποκαλυφθεί σε άλλα μέρη του ναού.
Στην αψίδα του ιερού βήματος διακρίνεται πολύ κατεστραμμένη η ένθρονη Παναγία
μα το Θείο Βρέφος και σε πολύ καλύτερη κατάσταση ένας αρχάγγελος και η μορφή
του Αγίου Βασιλείου στον νότιο τοίχο. Στον νότιο τοίχο του ναού έχουν
αποκαλυφθεί έξι επάλληλα στρώματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα.
ΤΕΤΡΑΚΟΓΧΟ
Το Τετράκογχο, στην καρδιά της
Αθηναϊκής αγοράς, στην αυλή της βιβλιοθήκης του Ανδριανού, το οποίο θεωρείται η
αρχαιότερη γνωστή χριστιανική εκκλησία στην Αθήνα, ή αλλιώς Μεγάλη Παναγιά,
σήμερα ερειπωμένη. Λαμπρός ναός είχε μια μια κεντρική τετράγωνη αίθουσα με
κόγχες στις τέσσερις πλευρές της, γι’ αυτό και αποκαλείται Τετράκογχο , που
τονίζονταν με εσωτερικές κιονοστοιχίες. Ένας διάδρομος περιέβαλλε την αίθουσα
με κόγχες στις τέσσερις πλευρές της και στην δυτική πλευρά υπήρχαν μεγάλος
νάρθηκας και αίθριο. Το μνημείο είχε διακοσμηθεί μα ορθομαρμαρώσεις και
ψηφιδωτά στους τοίχους και στα δάπεδα. Έτσι η θέση του καθώς και η πολυτέλειά
των υλικών το συνδέουν κατά την άποψη πολλών μελετητών με την αυτοκράτειρα
Ευδοκία (423-460). Στις αρχές του 6ου αιώνα φαίνεται να μετατράπηκε στ
τρίκλιτη βασιλική.
Το Τετράκογχο φαίνεται να καταστράφηκε
το 582 κατά την επιδρομή των Σλάβων και των Αβάρων.
ΆΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΤΟΥ ΣΟΛΑΚΗ

ΆΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΚΟΛΟΚΥΝΘΟΙ (ΜΕΤΟΧΙ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ)
Ο ναός των αγίων βρίσκεται στην
συμβολή των οδών Ερεχθέως και Πρυτανείου.
Χτίστηκε γύρω στο 1600 πάνω στον τάφο της
οικογένειας Παλαιολόγου αλλά θεμελιώθηκε από την οικογένεια Κολοκυνθούς από
όπου και πήρε και το όνομά της. Ο ιερέας Δημήτριος Κολοκυνθούς μετέβαλλε τον
ναό σε μοναστήρι το 1651 όπου και δώρισε όλη του την περιουσία. Αρχικά ήταν γυναικείο
μοναστήρι (έως το 1700) αλλά αργότερα μετατράπηκε σε αντρικό από τον 18ο αιώνα.
Ανήκει στον τύπο της καμαροσκέπαστης
μονόκλιτης βασιλικής και η οροφή της ανατολικά και δυτικά καταλήγει σε
τεταρτοσφαίρια.
Είναι γνωστός και με την ονομασία Μετόχι του
Παναγίου Τάφου.
ΝΑΟΣ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ-ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΡΗΓΟΡΟΥΣΑ

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ

ΕΞΑΡΧΙΑ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ

Ηλιάνα Γιαννάκη, Σωτήρης Πέτρου
Οι Πλακατζήδες Του Μοναστηρακίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου